مروری بر روند برنامه ریزی اجرای BIM برای مدل سازی اطلاعات ساختمان

قسمت اول از راهنمای برنامه ریزی اجرای پروژه BIM

مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM) فرآیندی است که بر توسعه، استفاده و انتقال مدل اطلاعات دیجیتالی یک پروژه ساختمانی برای بهبود طراحی، ساخت و بهره برداری یک پروژه یا مجموعه ای از امکانات متمرکز است. که برنامه ریزی اجرای BIM یکی از محورهای مهم پیاده سازی آن می باشد. کمیته ملی استانداردهای مدل سازی اطلاعات ساختمان  National Building Information Modeling Standards (NBIMS) BIM را به صورت زیر تعریف می کند:

یک نمایش دیجیتالی از ویژگی های فیزیکی و عملکردی یک بنا. BIM یک منبع دانش مشترک برای اطلاعات در مورد یک تسهیلات است که پایه ای قابل اعتماد برای تصمیم گیری در طول چرخه عمر آن تشکیل می دهد. به عنوان موجود از اولین تصور تا تخریب تعریف شده است. یک فرض اساسی BIM، همکاری ذینفعان مختلف در مراحل مختلف چرخه حیات یک تسهیلات برای درج، استخراج، به روز رسانی یا اصلاح اطلاعات در BIM برای حمایت و منعکس کردن نقش های آن ذینفع است.

برنامه ریزی اجرای BIM

هنگامی که BIM به درستی اجرا شود، می تواند مزایای بسیاری را برای یک پروژه فراهم کند. ارزش BIM از طریق پروژه های به خوبی برنامه ریزی شده نشان داده شده است که نتیجه مطلوبی حاصل می شود: افزایش کیفیت طراحی از طریق چرخه های تحلیل موثر. پیش ساخته سازی بهتر به دلیل شرایط محیطی قابل پیش بینی. با تجسم برنامه ساخت و ساز برنامه ریزی شده، می توان کارایی  را بهبود بخشید. افزایش نوآوری از طریق استفاده از برنامه های کاربردی طراحی دیجیتال؛ و غیره. پیاده سازی BIM نیازمند برنامه ریزی دقیق و تغییرات اساسی در فرآیند است تا اعضای تیم پروژه با موفقیت به ارزش اطلاعات مدل موجود دست یابند.

BIM را می توان در بسیاری از مراحل در طول یک پروژه پیاده سازی کرد، اما فناوری فعلی، آموزش و هزینه های پیاده سازی نسبت به ارزش افزوده همیشه باید در هنگام تعیین مناطق مناسب و سطوح جزئیات مورد نیاز در فرآیندهای مدل سازی اطلاعات در نظر گرفته شوند. تیم ها نباید بر روی استفاده یا عدم استفاده از BIM به طور کلی تمرکز کنند، بلکه در عوض، باید حوزه ها و کاربردهای خاص پیاده سازی را تعریف کنند. هدف یک تیم باید پیاده‌سازی BIM در سطح مورد نیاز برای به حداکثر رساندن ارزش و در عین حال به حداقل رساندن هزینه و تأثیر پیاده‌سازی مدل‌سازی باشد. این امر مستلزم این است که تیم انتخاب مناطق مناسب برای اجرای BIM را شناسایی کرده و این مناطق پیاده سازی را با جزئیات برنامه ریزی کند.

چرا تیم پروژه باید طرح اجرای پروژه BIM را تدوین کند؟

برای ادغام موثر BIM در فرآیند تحویل پروژه، برای تیم مهم است که یک برنامه اجرایی دقیق برای اجرای BIM ایجاد کند. یک طرح اجرای پروژه BIM (که از این پس به عنوان “طرح BIM” نامیده می شود) چشم انداز کلی را به همراه جزئیات پیاده سازی برای تیم که در طول پروژه دنبال می کند، تشریح می کند. برای اطلاعات بیشتر مقاله مرتبط تیم پروژه و طرح اجرای BIM را مطالعه فرمایید.

پروسه برنامه ریزی اجرای پروژه BIM

این راهنما یک روش پنج مرحله ای را برای ایجاد یک BEP دقیق تشریح می کند. این پروسه برای هدایت مالکان، مدیران برنامه و شرکت کنندگان اولیه پروژه از طریق یک فرآیند ساختاریافته طراحی شده است تا برنامه های دقیق و منسجمی برای پروژه ها ایجاد کنند. این روش از طریق یک فرآیند تحقیقاتی چند مرحله ای که شامل مصاحبه های صنعتی با بیش از ۴۰ متخصص صنعت، تجزیه و تحلیل دقیق اسناد برنامه ریزی موجود، جلسات گروه متمرکز با شرکت کنندگان در صنعت، تحقیقات برنامه ریزی فرآیند برای طراحی یک ساختار برنامه محور کارآمد و موثر و مطالعه موردی بود، توسعه یافت.

پنج مرحله نشان داده شده در شکل زیر، شامل شناسایی اهداف و کاربردهای BIM مناسب در یک پروژه، طراحی فرآیند اجرای BIM، تعریف محصولات قابل تحویل BIM و شناسایی زیرساخت پشتیبانی برای اجرای موفقیت آمیز طرح است. این مراحل در بخش‌های بعدی معرفی می‌شوند و سپس فصلی از این راهنما به توضیح جزئیات مربوط به هر مرحله اختصاص یافته است. همچنین قالب های مفصلی برای پشتیبانی از هر یک از این مراحل ایجاد شده است. این الگوها در دوره ی آفلاین روش تهیه و تنظیم برنامه اجرای بیم BEP  وب سایت ایران بیم موجود است و همچنین نمونه های چاپی موجود در پیوست های این دوره موجود است. که در اختیار شرکت کنندگان در دوره قرار میگیرد.

اهداف BIM را تنظیم کنید

یکی از مهمترین مراحل در فرآیند برنامه ریزی، تعریف واضح ارزش بالقوه BIM در پروژه و برای اعضای تیم پروژه از طریق تعیین اهداف کلی برای اجرای BIM است. این اهداف می تواند بر اساس عملکرد پروژه باشد و شامل مواردی مانند کاهش مدت زمان برنامه، دستیابی به بهره وری بیشتر در کار، افزایش کیفیت، کاهش هزینه سفارشات تغییر یا به دست آوردن داده های عملیاتی مهم برای پشتیبانی و نگهداری از بنا باشد. اهداف همچنین ممکن است به ارتقای قابلیت های اعضای تیم پروژه مربوط باشد.

به عنوان مثال، مالک ممکن است بخواهد از پروژه به عنوان یک پروژه آزمایشی برای نشان دادن تبادل اطلاعات بین طراحی، ساخت و عملیات اجرایی استفاده کند یا یک شرکت طراحی ممکن است به دنبال کسب تجربه در این زمینه باشد. استفاده کارآمد از برنامه های کاربردی طراحی دیجیتال هنگامی که تیم اهداف قابل اندازه گیری را، هم از منظر پروژه و هم از منظر شرکت تعریف کرد، آنگاه می توان کاربردهای خاص BIM در پروژه را شناسایی کند. رویکردی برای تیم برای تعیین اهداف در فصل دوم این راهنما ارائه شده است.

موارد استفاده از مدل (کاربرد مدل BIM)

هنگامی که تیم اهداف قابل اندازه گیری را، هم از منظر پروژه و هم از منظر شرکت تعریف کرد، آنگاه می توان کاربردهای خاص BIM در پروژه را شناسایی کرد. این راهنما شامل کاربردهای رایج برای BIM است که از طریق تجزیه و تحلیل مطالعات موردی پروژه، مصاحبه با کارشناسان صنعتت شناسایی شده است. استفاده از BIM یک کار یا رویه منحصر به فرد در یک پروژه است که می تواند از ادغام BIM در آن فرآیند بهره مند شود. چندین نمونه از کاربردهای BIM عبارتند از: برنامه ریزی طراحی، مدل سازی ۴ بعدی، برآورد هزینه، مدیریت فضا و ثبت مدل . تیم باید کاربردهای مناسب BIM را که برای پروژه مفید تشخیص داده اند شناسایی و اولویت بندی کند.

روش شناسایی اهداف و کاربردهای BIM با جزئیات بیشتر در فصل سوم این راهنما مورد بحث قرار گرفته است.

فرآیند اجرای BIM را طراحی کنید

هنگامی که تیم کاربردهای مدل را شناسایی کرد، یک روش برنامه ریزی فرآیند برای پیاده سازی BIM باید انجام شود. در ابتدا، یک نقشه سطح بالا که توالی و تعامل بین استفاده های اولیه BIM در پروژه را نشان می دهد، ایجاد می شود (شکل زیر). این به همه اعضای تیم اجازه می دهد تا به وضوح درک کنند که فرآیندهای کاری آنها چگونه با فرآیندهای انجام شده توسط سایر اعضای تیم تعامل دارد.

پس از تهیه نقشه بالا، نقشه‌های فرآیند دقیق‌تر باید توسط اعضای تیم مسئول برای  استفاده دقیق از BIM انتخاب یا طراحی شود. به عنوان مثال، نقشه بالا نشان می دهد که چگونه نوشتن BIM، مدل سازی انرژی، تخمین هزینه و مدل سازی ۴ بعدی توالی و ….به هم مرتبط هستند. یک نقشه جزئیاتی، فرآیند دقیقی را که توسط یک سازمان یا در برخی موارد چندین سازمان انجام می‌شود، نشان می‌دهد که ممکن است برای مدل‌سازی انرژی چنین باشد. روش طراحی فرآیند اجرای BIM با جزئیات بیشتر در فصل چهارم این راهنما مورد بحث قرار گرفته است.

برنامه ریزی تبادل اطلاعات

پس از ایجاد نقشه های فرآیند مناسب، تبادل اطلاعاتی که بین شرکت کنندگان پروژه رخ می دهد باید به وضوح شناسایی شود. برای اعضای تیم، به ویژه، تولید کننده و گیرنده برای هر معامله تبادل اطلاعات، مهم است که محتوای اطلاعات را به وضوح درک کنند. این محتوای اطلاعاتی برای تبادل را می توان در جدول تبادل اطلاعات تعریف کرد که بخشی از آن به عنوان مثال در شکل زیر نمایش داده شده است. روش تعریف مبادلات اطلاعات با جزئیات بیشتر در فصل پنجم این راهنما مورد بحث قرار گرفته است

در ادامه مطالب به مقاله چه اطلاعاتی در طرح اجرای پروژه BIM گنجانده می شود؟ رجوع کنید.

 

اهداف مدلسازی پروژه با BIM (قسمت دوم از راهنمای برنامه ریزی اجرای پروژه BIM)

منبع: راهنمای برنامه ریزی اجرای پروژه BIM