طراحی روند اجرای BIM و نوشتن BEP

قسمت چهارم از راهنمای برنامه ریزی اجرای پروژه BIM

پس از شناسایی هر مدل استفاده از بیم ، لازم است فرآیند پیاده سازی برای هر مدل استفاده و فرآیند اجرای پروژه یا روند اجرای BIM به طور کلی درک شود. در اینجا گروه ایران بیم یک روش برای طراحی فرآیند اجرای پروژه BIM را شرح می دهد.

نقشه فرآیند توسعه‌یافته در این مرحله به تیم اجازه می‌دهد تا فرآیند کلی BIM را درک کند، مبادلات اطلاعاتی را که بین چندین طرف به اشتراک گذاشته می‌شود شناسایی کند، و فرآیندهای مختلفی را که باید برای استفاده‌های BIM شناسایی‌شده انجام شود، به وضوح تعریف کند. استفاده از تکنیک های برنامه ریزی فرآیند به تیم اجازه می دهد تا این مرحله را به طور موثر انجام دهد. نقشه های فرآیند همچنین به عنوان مبنایی برای تعیین سایر موضوعات مهم اجرایی از جمله ساختار قرارداد، الزامات قابل تحویل مدل، زیرساخت فناوری اطلاعات و معیارهای انتخاب برای اعضای تیم آینده عمل می کند.

برنامه ریزی روند اجرای BIM

نگارش فرآیند BIM برای پروژه مستلزم آن است که تیم پروژه ابتدا یک نقشه کلی تهیه کند که نحوه استفاده از مدل های مختلف را نشان می دهد. سپس، نقشه‌های روند اجرای BIM با جزئیات توسعه داده می‌شوند تا پیاده‌سازی BIM  را در سطح بالاتری از جزئیات تعریف کنند. برای پیاده‌سازی این رویکرد دو سطحی، نماد مدل‌سازی فرآیند کسب‌وکار (BPMN) به‌کار گرفته شده است تا نقشه‌های فرآیندی با قالب‌بندی ثابت توسط اعضای مختلف تیم پروژه ایجاد شود.

سطح ۱: نقشه نمای کلی BIM

نقشه اجمالی رابطه استفاده از مدل را در پروژه نشان می دهد. این نقشه فرآیند همچنین شامل تبادل اطلاعات در سطح بالایی است که در طول چرخه عمر پروژه رخ می دهد.

سطح ۲: نقشه فرآیند استفاده از BIM با جزئیات

نقشه های فرآیند استفاده دقیق از BIM برای هر استفاده از BIM شناسایی شده در پروژه ایجاد می شود تا توالی فرآیندهای مختلف را به وضوح تعریف کند. این نقشه ها همچنین طرف های مسئول برای هر فرآیند، محتوای اطلاعات مرجع و مبادلات اطلاعاتی ایجاد شده و به اشتراک گذاشته شده با سایر فرآیندها را مشخص می کند.

ایجاد نقشه نمای کلی BIM

۱) کاربردهای اساسی BIM را در نقشه نمای کلی BIM قرار دهید.
هنگامی که تیم کاربردهای مدل را برای پروژه شناسایی کرد، تیم می‌تواند با افزودن هر یک از کاربردهای مدل به عنوان یک فرآیند در نقشه، فرآیند برنامه ریزی را آغاز کند. درک این نکته مهم است که استفاده از مدل ممکن است در چندین مکان به نقشه نمای کلی اضافه شود، اگر چندین بار در چرخه عمر پروژه انجام شود.

تصویر نمونه جدول

۲) استفاده از مدل را بر اساس توالی پروژه در نقشه نمای کلی BIM ترتیب دهید.
پس از توسعه فرآیند برای استفاده از هر مدل پیاده‌سازی شده در پروژه، تیم باید به ترتیب روند اجرای BIM را پیاده کند. یکی از اهداف نقشه اجمالی شناسایی هر فاز برای  استفاده از مدل (به عنوان مثال، برنامه ریزی، طراحی، ساخت یا بهره برداری) و ارائه به تیم اجرا  است. برای اهداف ساده، استفاده از مدل باید با برنامه تحویلی BIM هماهنگ باشد.

۳) گروه های مسئول برای هر فرآیند را مشخص کنید.
گروه های مسئول باید به وضوح برای هر فرآیند مشخص شوند. برای برخی از فرآیندها، این ممکن است کار آسانی باشد، اما برای برخی دیگر، ممکن است اینطور نباشد. در همه موارد مهم است که در نظر بگیرید کدام یک از اعضای تیم برای انجام موفقیت آمیز کار مناسب تر است. علاوه بر این، برخی از فرآیندها ممکن است دارای چندین عضو مسئول باشند. تیم شناسایی شده مسئول تعریف اطلاعات مورد نیاز برای اجرای فرآیند مشخص شود و همچنین اطلاعات تولید شده توسط فرآیند شفاف سازی خواهد شد.

نشانه گرافیکی و فرمت اطلاعات برای فرآیندهای داخل نقشه نمای کلی BIM در شکل زیر آمده است. هر فرآیند باید شامل نام فرآیند، مرحله پروژه و گروه مسئول باشد. هر فرآیند همچنین باید شامل یک عنوان «نقشه تفصیلی» باشد که به نقشه تفصیلی (نقشه سطح دو) برای فرآیند اشاره می‌کند.

شکل

از این نشانه ها در تهیه نقشه دقیق  وجزئیاتی بیم نیز استفاده می شود زیرا چندین فرآیند ممکن است نقشه جزئیاتی یکسانی را به اشتراک بگذارند. به عنوان مثال، یک شرکت مدیریت ساخت و ساز ممکن است برآورد هزینه را از اطلاعات ساختمان ارائه شده توسط طراح انجام دهد. مدیر ساخت و ساز ممکن است این برآورد را در طول مرحله طراحی شماتیک، توسعه طراحی و سند ساخت و ساز انجام دهد، اما ممکن است از همان گردش کار دقیق برای انجام این کار استفاده کند، که می تواند یک نقشه دقیق را نشان دهد.

۴) تبادل اطلاعات مورد نیاز برای اجرای هر بخش از BIM را تعیین کنید.
نقشه اجمالی BIM شامل مبادلات اطلاعات حیاتی است که یا درون یک فرآیند خاص هستند یا بین فرآیندها و طرف های مسئول به اشتراک گذاشته می شوند. به طور کلی، شامل همه مبادلات اطلاعاتی که از یک طرف به طرف دیگر منتقل می شود، حیاتی است. در برنامه های فعلی، این مبادلات معمولاً از طریق انتقال یک فایل داده پیاده سازی می شوند، اگرچه می تواند شامل ورود اطلاعات به یک پایگاه داده مشترک نیز باشد.

نقشه فرآیند استفاده از BIM با جزئیات (روند اجرای BIM)

پس از ایجاد یک نقشه اجمالی، یک نقشه فرآیند استفاده  از BIM با جزئیات باید برای هر استفاده شناسایی شده از BIM ایجاد شود تا توالی فرآیندهای مختلف انجام شده در آن مدل استفاده به وضوح مشخص شود. درک این نکته مهم است که هر پروژه و شرکت منحصر به فرد است، بنابراین ممکن است روش های بالقوه زیادی وجود داشته باشد که یک تیم می تواند برای دستیابی به یک فرآیند خاص از آنها استفاده کند. بنابراین، این نقشه‌های فرآیند الگو باید توسط تیم‌های پروژه سفارشی‌سازی شوند تا پروژه و اهداف سازمانی محقق شود. به عنوان مثال، نقشه فرآیند الگو ممکن است نیاز داشته باشد تا یک گردش کار برنامه کامپیوتری خاص یا دنباله کار تیمی پروژه را ادغام کند.

یک نقشه فرآیند استفاده از BIM با جزئیات شامل سه دسته اطلاعات است که در سمت چپ نقشه فرآیند نشان داده شده است و عناصر در خطوط افقی گنجانده شده اند:

۱. اطلاعات مرجع: منابع اطلاعاتی ساختاریافته (شرکتی و خارجی) مورد نیاز برای اجرای  BIM
۲. فرآیند: توالی منطقی از فعالیت های BIM را تشکیل می دهند
۳. تبادل اطلاعات: قابل تحویل  از یک فرآیند که ممکن است به عنوان منبعی برای فرآیندهای آینده مورد نیاز باشد.

برای ایجاد یک نقشه فرآیند تفصیلی، یک تیم باید:

۱) استفاده از BIM را به صورت سلسله مراتبی به مجموعه ای از فرآیندها تجزیه کنید

فرآیندهای اصلی استفاده از BIM باید شناسایی شوند. اینها با نماد “جعبه مستطیلی” در BPMN نشان داده می شوند. اینها به ترتیب در مسیر  Process قرار می گیرند.

۲) وابستگی بین فرآیندها را تعریف کنید

در مرحله بعد، وابستگی بین فرآیندها تعریف می شود. این با تعریف ارتباطات بین فرآیندها انجام می شود. تیم پروژه باید گروه و جانشین هر فرآیند را شناسایی کند. در برخی موارد، ممکن است چندین جانشین و/یا گروه داشته باشیم. سپس این فرآیندها با استفاده از خطوط “جریان توالی” در BPMN به هم متصل می شوند.

۳) نقشه فرآیند تفصیلی را با اطلاعات زیر توسعه دهید

آ. اطلاعات مرجع: منابع اطلاعاتی مورد نیاز برای انجام استفاده از BIM را در خط “اطلاعات مرجع” شناسایی کنید. نمونه هایی از اطلاعات مرجع شامل پایگاه های داده هزینه، داده های آب و هوا و داده های محصول است.
ب. تبادل اطلاعات: همه تبادلات (داخلی و خارجی) باید در خط “تبادل اطلاعات” تعریف شوند.
ج. طرف مسئول: طرف مسئول هر فرآیند را مشخص می کند. شکل زیر نحوه نمایش این اطلاعات را در نقشه فرآیند نشان می دهد.

۴) دروازه های تأیید هدف را در نقاط تصمیم گیری مهم در فرآیند اضافه کنید

از یک دروازه می‌توان برای اطمینان از برآورده شدن محصولات یا نتایج یک فرآیند استفاده کرد. همچنین می تواند مسیر فرآیند را بر اساس یک تصمیم تغییر دهد. دروازه‌ها این فرصت را برای تیم پروژه فراهم می‌کنند تا هرگونه تصمیم، تکرار یا بررسی کنترل کیفیت مورد نیاز قبل از تکمیل یک کار BIM را ارائه کنند. شکل بالا نشان می دهد که چگونه می توان این کار را در نقشه فرآیند BIM تفصیلی (نقشه سطح دو) انجام داد. نمونه کاربرگ خالی در دوره ی آفلاین روش تهیه و تنظیم برنامه اجرای بیم BEP  ارائه شده است.

۵) این فرآیند را برای استفاده بیشتر مستندات، بررسی و اصلاح کنید

این نقشه فرآیند تفصیلی می تواند برای پروژه های دیگر توسط تیم پروژه استفاده شود. باید در زمان‌های مختلف در طول فرآیند پیاده‌سازی BIM ذخیره و بررسی شود. در طول پروژه، نقشه های فرآیند با جزئیات باید به طور دوره ای به روز شوند تا گردش کار واقعی اجرا شده در پروژه را منعکس کنند. علاوه بر این، پس از اتمام پروژه، بررسی نقشه های فرآیند برای مقایسه فرآیند واقعی استفاده شده با فرآیند برنامه ریزی شده ممکن است مفید باشد. به احتمال زیاد می توان از نقشه های فرآیند با جزئیات در پروژه های آینده استفاده کرد. لطفاً به شکل زیر برای مثالی از نقشه فرآیند استفاده دقیق از BIM مراجعه کنید.

نشانه های مورد استفاده برای نمایش نقشه فرآیند

برای اجرای BIM، نماد ترجیحی برای توسعه . برنامه ریزی فرآیند، نماد مدل‌سازی فرآیند کسب و کار (BPMN) است که توسط گروه مدیریت ایجاد شده است. یکی از عناصر کلیدی BPMN ظاهر بصری نقشه فرآیند از نظر نمادها و نشانگرهای استفاده شده است. اینها باید با اشکال تعریف شده در مشخصات BPMN مطابقت داشته باشند.

برای اطلاع از ادامه مطالب روند اجرای BIM به لینک زیر مراجعه کنید.

تیم پروژه و طرح اجرای BIM

برنامه ریزی اجرای BIM (قسمت اول از راهنمای برنامه ریزی اجرای پروژه BIM)

اهداف مدلسازی پروژه با BIM (قسمت دوم از راهنمای برنامه ریزی اجرای پروژه BIM)

انتخاب موارد استفاده یا کاربرد BIM در پروژه (قسمت سوم از راهنمای برنامه ریزی اجرای پروژه BIM)

 

منبع: راهنمای برنامه ریزی اجرای پروژه BIM